Bewust ouderschap, informatie, tips en eigen ervaring

Bewust ouderschap, opvoeden zonder straffen en belonen, onvoorwaardelijk opvoeden deze drie termen verwijzen naar mijn inziens allemaal naar dezelfde opvoedvisie. Een opvoedvisie dat me na aan het hart lig en waar ik sinds 2010 mee in contact ben gekomen. Ik probeer het sindsdien toe te passen in mijn leven. Het lukt me niet altijd, maar na elke kans dat ik niet greep gaf ik mezelf een nieuwe kans. Opvoeden zonder straffen en belonen is een zoektocht, een weg waarbij ik mezelf beter leer kennen en ik leer immens veel bij. Ik vind bewust opvoeden ontzettend belangrijk en wil hier in dit artikel mijn kennis en ervaring bundelen zodat het een mooi overzicht kan worden.

Ook interessant: Natuurlijk Ouderschap – Attachment Parenting

Even dit ….

Mijn doel hiermee is om jou en andere mensen te laten nadenken. Wat ik niet wil is met het vingertje wijzen en zeggen “jij doet het mis”. Nee, lees dit met een open blik, het is geen aanval, het is bedoeld ter inspiratie, een aanzet om het opvoeden anders te bekijken, … Lees alles rustig en als je wil kan je bij jezelf na gaan hoe jij over dergelijke onderwerpen denkt. Wij zijn allemaal opgevoed met een bepaalde visie of methode, dat laat zijn sporen na. We doen vaak zaken omdat we het zo geleerd hebben, we denken niet altijd verder na waarom we dit zo doen. Dat is normaal, dat is menselijk. Het is vaak hard en kwetsend om verder te kijken, om de eigen manier van opvoeden te bekijken. Maar, het is zeker de moeite waard. Voorbij het opvoeden “omdat het altijd zo was” zit er zoveel meer! Ik moedig je aan om die stap te zetten.

Het gaat niet om “Ik ben slecht bezig.” het gaat om “Hé, zo kan het ook!”.

Ik twijfel soms of ik hier wel over kan spreken. Er zijn tegenwoordig stromingen met “goed genoeg parenting” of “real parenting” én daar sta ik volledig achter, vooral de real parenting. Hier loopt het ook zeker niet altijd zoals ik voor ogen heb. Dat is normaal. Dat is ook ok. Ik twijfel ook omdat ik niemand de moed wil ontnemen. Ik wil net mama’s en papa’s bemoedigen! Ik wil je dan ook uitnodigen om even te kijken naar waar je nu staat in het leven, in het opvoeden. Hoe gaat het écht? Is er ruimte om verder te lezen of moet je nu eerst dringend aan jezelf werken? Misschien kan beide wel. Ik merk vaak dat ik nu meer voor mezelf zorg dan voordat ik hier bewuster mee bezig was. Zelfzorg is zo ontzettend belangrijk. Ben je bereid om kritisch te kijken naar de opvoedmethodes van vroeger, de opvoeding dat je zelf gehad hebt en de opvoeding waarmee je misschien reeds bezig bent naar je kind toe. Het gaat niet om “Ik ben slecht bezig.” het draait om “Hé, zo kan het ook!”.

Lees zeker ook: Goed genoeg ouderschap

Principes van bewuste ouderschap

Fysiek contact

Bewuste ouders vervullen de nood van hun kinderen aan fysiek contact, zonder zich zorgen te maken over het verwennen van hun kinderen op dat vlak.

• Op dit gebied sluit het bewust ouderschap heel goed aan bij natuurlijk ouderschap.

Emoties

Bewuste ouders accepteren de volledige range aan emoties bij kinderen en ontvangen zonder oordeel alle wijzen waarop  kinderen hier uiting aan geven. Ze realiseren zich dat ze niet alle verdriet, boosheid of frustratie kunnen voorkomen. Ze weerhouden kinderen er niet van hun pijnlijke gevoelens te uiten door huilen of uitrazen.

Onze dochter wou geen kleertjes aandoen. Maar het is koud buiten.
Dat geeft niet, vond ze. Wil je es met je blote poep in de sneeuw zitten?
Ja knikt ze. Ok, geen probleem.
Terwijl we de sneeuw van haar poepje doen: Wil je kleertjes aandoen?
“Jaa!”.

• Waarom mijn kinderen mogen huilen
• Begrip opbrengen voor “daarom wil ik niet slapen ….”
• Voorbeeld situatie begrip opbrengen voor verdriet
• Roepen, waarom ik roep als mama en wat ik eraan kan doen
• Voorbeeld van omgaan met een kind dat iets afpakt van een ander kind

Stimulatie en vertrouwen

Bewuste ouders bieden leeftijdsgepaste stimulatie en vertrouwen er op dat kinderen leren op hun eigen tempo en manier. Ze pushen kinderen niet om sneller te ontwikkelen.

• Leren fietsen als je er klaar voor bent.
• Samen nadenken over hoe je beter kan opruimen.
• Poging tot balletles, het lukt nog niet.
• 4 pogingen om op eigen tempo naar de balletles te gaan
• Angst overwinnen voor de balletles

Aanmoedigen zonder kritiek en prijzen

Bewuste ouders moedigen hun kinderen aan om nieuwe vaardigheden te leren, maar oordelen niet over hun prestaties noch met kritiek, noch met prijzen.

• Voorbeeld van anders reageren op een tekening van je kind
• Leren fietsen als je er klaar voor bent.

Spendeer tijd met je kind

Bewuste ouders spenderen dagelijks tijd met hun kinderen waarop ze hun volle aandacht geven. In deze speciale tijd observeren, luisteren, antwoorden ze en nemen ze deel aan het spel van hun kinderen als ze daartoe uitgenodigd worden. Ze gaan de activiteiten van de kinderen niet sturen.

• Ik ben thuisblijfmama en ik besef natuurlijk dat niet iedereen dat wil of kan. Ik schreef hier een blog over mijn keuze en hoe wij dit aangepakt hebben praktisch.
• Ouders moeten opvoeden

Beschermen

Bewuste ouders beschermen hun kinderen voor gevaar, maar proberen niet al hun fouten, problemen of conflicten te voorkomen.

• Ik heb ingegrepen op de balletles.

Autonome probleemoplossers

Bewuste ouders moedigen hun kinderen aan om autonome probleemoplossers te worden en helpen enkel wanneer het nodig is. Ze lossen de problemen niet op voor de kinderen.

Autonomie is heel belangrijk voor kinderen. Dat betekend grip hebben op wat er gebeurt, dat begint al van kleinsaf door bijvoorbeeld zelf te kiezen welke kleur beker ze willen.

• Kalenders, aftelkalenders of andere zaken kunnen kinderen ook helpen en bijstaan tot meer autonomie, hier kan je al mijn artikels daarover terug vinden.
• Kindjes en sorry zeggen
• 12 kleine dingetjes die voor kinderen belangrijk kunnen zijn om zelf beslissingen te nemen – maar soms heel lastig voor ouders

Denk na over de grenzen

Bewuste ouders stellen redelijke grenzen, gidsen kinderen met vriendelijke hand naar gewenst gedrag en overzien ieders noden bij het oplossen van conflicten. Ze controleren kinderen niet met straffen, beloningen, omkoping of bedreigingen van welke soort dan ook.

• De bakfietsregels
• Hoe wij omgaan met grenzen en “straffen”
• Ervaring – Wat als de kinderen niet luisteren?

Zorg voor jezelf

Bewuste ouders zorgen voor zichzelf en zijn eerlijk over hun eigen noden en gevoelens. Ze offeren zichzelf niet op tot ze wrokkig worden.

• Hier kan je mijn artikels lezen over me-time

Wees bewust van jezelf

Bewuste ouders werken aan hun bewustzijn van de interferentie tussen pijn uit hun eigen kindertijd en hun vermogen om een goede ouder te zijn. Ze doen gewetensvolle inspanningen om zoveel mogelijk te voorkomen dat ze eigen pijn doorgeven aan hun kinderen.

Net zoals kinderen leren wij ook door fouten te maken.

De betekend niet dat je jezelf schuldig moet voelen, voor mij past mildheid naar jezelf en anderen toe enorm goed hierbij. Doe je best, doe het goed genoeg en heb je ruimte doe het beter! En als het eens wat minder lukt is er een volgende kans, en een volgende. Onthou heel goed dat je als ouder altijd blijft leren, net zoals kinderen leren wij ook doorheen onze fouten en ervaringen.

De boeken die ik las over opvoeden zonder belonen, bewust ouderschap en onvoorwaardelijk opvoeden

• Luisteren naar kinderen van Thomas Gordon
• Opgroeien in vertrouwen van Justine Mol
• Unconditional Parenting van Alfie Kohn
• Luie ouders hebben gelijk
• Het einde van de opvoeding
• Gentle parenting

Boeken over natuurlijk ouderschap zijn hier opgelijst.

Nog meer eigen ervaringen met bewust ouderschap

• Waarom ik mijn kinderen niet dwing tot kusje geven
• Omgaan met slaan/schoppen van een kind naar een zus toe of jezelf
• De weg naar je kind betere leren kennen, een kleine inkijk
• Bewust opvoeden loont, een klein voorbeeld
• Denk jij hetzelfde over de opvoeding als je partner?
• Bezoek ontvangen, wat als dat stress oplevert bij kinderen en hoe gaan wij ermee om

Eten

• Koekjesmonsters meer fruit en groenten laten eten.
• Eten, een afspraak dat we maakten (een specifieke situatie bij ons op dat moment)

Slapen

• Mijn dochter van zeven gaat slapen om 22u.
• Hulpmiddel om alleen te slapen.
• Wat na het slaapritueel? Wat als het daarna nog altijd niet goed loopt? Eigen ervaring.
• Gaan slapen is veel meer dan een slaapritueel.
• 20 redenen waarom ik bij mijn dochter moet kijken als ze in bed ligt – en ik dit ook doe omdat ik wil tegemoet komen aan een behoefte dat ze op dit moment heeft, indien het mij teveel zal worden probeer ik dat op een manier aan te pakken waarbij we beiden blij zijn of schakel ik bv mijn man in. Verder heb ik er – overdag – ook gesprekken over mijn dochter of een andere moeilijke slaper op het moment. Ook zijn er alternatieven, terug (deels) samen slapen, beneden in de zetel in slaap laten vallen, … alles is mogelijk zolang het bij jou gezin kan passen (en dat is ruimer dan wat “normaal” is).
• Bedtijd routine met 3 kleine kinderen
• 5 tips voor een zachte nacht ondanks veranderingen
• Avondroutine met vijf kinderen

School

Ik vind school enorm belangrijk en zeker niet altijd makkelijk om er goed mee om te gaan dit omdat je met verschillende partijen rekening moet houden. Hier kan je alles lezen over hoe wij omgaan met naar school gaan: Over school en alles wat daarrond komt kijken

Schermtijd en online opvoeding

Dit ligt me heel na aan het hart en ik plan in de toekomst nog meer artikels erover. Voor nu kan je starten met dit.