Het heiligdom van het slaapritueel

Ik wil het vandaag eens hebben over het heiligdom van het slaapritueel. Want, hou je vast, ook wij hebben al jaren een slaapritueel. En toch gaat die dochter van ons niet vlot slapen. Soms wel. De laatste tijd niet.

Ons slaapritueel heeft zich doorheen de kindjes ontwikkeld en we zitten nu al een hele tijd (al minstens 1,5 jaar) op volgend schema:

• Pyjama aandoen
• Melkje drinken
• Pipi doen
• Tandjes poetsen
• Verhaaltje lezen
• Instoppen

Een dik jaar terug hebben we het deel van het ritueel dat boven plaatsvond eens in picto-vorm gegoten zodat ze nog meer houvast had. Mocht dat het probleem zijn. Toen heb ik er over geblogd. We hadden toen de indruk, en dat zal ook wel zo geweest zijn, dat het beter ging en werkte. Maar dat ging voorbij. Het daagde me al eens dat een vast slaapritueel niet hét middel was.

Ik ben ervan overtuigd dat een slaapritueel veel rust kan bieden. Dat kinderen voorspelbaarheid, een houvast en structuur nodig hebben. In de praktijk daarentegen is dat niet altijd waar. Er zijn momenten waar het slaapritueel gedeeltelijk of helemaal niet gevolgd kan worden én waar het dan juist wel vlot verloopt. Vaak zijn ze dan wel moe en willen ze werkelijk gaan slapen. Al is dat ook vaak een reden waardoor het net moeizaam en vol drama verloopt.

Een slaapritueel kan ook veranderen doorheen de maanden/jaren. Ik denk dat het met zoveel in het leven goed is om het slaapritueel blijven kritisch bekijken en evalueren. Waar loopt het mis? Net zoals wij niet elke dag hetzelfde denken, voelen en verwachten zijn kinderen niet elke avond hetzelfde. Waar ze dan vaak rust kunnen vinden in een ritueel werkt het zogoed als even vaak tegenovergesteld. We mogen niet vergeten dat kinderen aan heel veel prikkels blootgesteld worden overdag, zeker als ze naar school gaan. Ze moeten dat leren filteren en verwerken en dat is iets dat niet in een ritueel gegoten kan worden.

En wat nog meer is. Overdag moet er al zoveel. Kinderen moeten een hele dag door luisteren en dingen doen waar ze heel weinig inbreng in hebben. Onze kinderen gaan naar een ervaringsgerchte freinetschool waar ze dus meer inbreng hebben dan in een traditionelere school. Maar toch, er blijven zoveel dingen die vastliggen voor hen. Ten eerste al, ze moeten naar school gaan. Daarvoor moeten we om 8u klaar zijn. Dan moeten ze van mij afscheid nemen om 8u30. Dan is er een ronde waar ze bepaalde gedragsregels in acht moeten nemen. Dan hebben ze kiestijd, wat eigenlijk ook een moetje is. Bon, u snapt het wel … veel moeten op een dag.

Mijn kinderen, wij proberen onze kinderen te behandelen als volwaardige mensen met volwaardige behoeftes. Want hun behoeftes zijn zoals ze zijn en wie zijn wij om ze daarvoor te oordelen en dat niet belangrijk te vinden. Natuurlijk hebben wij meer levenswijsheid en kunnen wij het geheel makkelijker overzien maar dat maakt niet dat wij het recht hebben om het altijd en overal beter te weten. Wij zijn de ouders en kennen onze kinderen goed maar we zitten er nog altijd niet zelf in, we voelen niet wat zij voelen, we zien niet wat zij zien, we horen niet wat zij horen, we weten niet wat hen allemaal bezig houdt en in hun hoofd speelt. Wat voor ons een belachelijk detail lijkt kan voor hen een enorme balk zijn. En daartoe dient ook de opvoeding om op een bepaalde manier de kindjes naar een evenwichtige volwassenheid te begeleiden.

Terug naar het slapengaan. Onlangs had ik een blog waarin de laatste 12 redenen stonden waarom onze dochter niet wou of kon gaan slapen. Wij vinden haar heel creatief daarin 😉 . En buiten dat proberen wij de échte reden boven te halen, voorlopig houden we het er meestal bij dat ze zelfbepaling nodig heeft. En ik denk dat we daar heel erg in de buurt zitten. De afgelopen week ging het een paar keer heel vlot, dan kwam ze voor 1 min terug mee de living in en vroeg ze naar een kersenpitje en daarmee lukte het. Als we ervan een punt maken dat ze in de slaapkamer moet blijven is het gegarandeerd enorm drama. Letten we niet op haar en doet ze maar dan komt ze even mee de living in om na een x aantal minuten zelf naar haar bed te vragen (met of zonder nog iets extra). Zelfbepaling.

Hoe het vanavond, morgen, volgende week, volgende maand of volgend jaar gaat zijn dat weet ik niet. En dat hoeft ook niet. Ik weet wel dat wij blijven naar onze kinderen kijken, wat ze nodig hebben, hoe ze groeien, wat hen bezighoudt.

Nu is de vaste regel er dat wij niet bij haar blijven zitten tot ze slaapt. En deze blijft voor nu, eens ze terug alleen op een kamer ligt zien we verder. Dan is het terug een heel andere situatie.

In mijn ogen staat zelfbepaling naast slaapritueel. Beiden zijn nodig en belangrijk. Het moeilijke hierin is dat je vertrouwen moet hebben.

Ik pleit er voor dat er verder wordt gekeken dan het wel of niet aanwezig zijn van een slaapritueel. Het gaan slapen van kinderen is zoveel meer dan dat alleen. En vooral, een slaapritueel instellen is geen garantie op vlot slapende kinderen. Een slaapritueel is het begin, daarmee blijven ze nog niet in hun bed liggen braaf en zoet. Wat doe je dan?